Pravilno uzimanje uzorka zemljišta
Da bi se ustanovilo delovanje različitih sistema đubrenja i obrade zemljišta, odnosno da bi se ispitao sadržaj hraniva, humusa i reakcija zemljišta (PH) i na osnovu toga odredile potrebne doze i vrste đubriva uzimaju se tzv. prosečni uzorci. Uzimanje prosečnih uzoraka vršimo i u svrhu kontrole plodnosti zemljišta, prenosi sajt poljoprivreda.info u tekstu “Značaj pravilnog uzimanja uzorka zemljišta”, diplomiranog inženjera agronomije Stanka Nekića.
Kako se navodi u tekstu, prosečan uzorak zemljišta se sastoji od 20 – 25 malih pojedinačnih uzoraka, ravnomerno raspoređenih preko cele istraživane parcele.
Uzimanje uzoraka se obavlja dijagonalno ili cik – cak po putanji zamišljenog slova W, koje pokriva celu površinu. Uzorci, gde se uzima zemljište, ne smeju biti u depresijama, uz rub parcele ili tamo gde je neravnomerno razbacano veštačko đubrivo.
Za ratarske kulture uzimaju se uzorci do 30 cm dubine, a za višegodišnje kulture i kulture koje se dublje zakorenjuju (lucerka i dr.) od 0 do 30 i od 30 do 60 cm dubine (na dve dubine). Uzorci se uzimaju u PVC vrećicu.
Iskopa se jama tako da se ašovom sa jedne strane uspravno može zarezati sloj debljine 2 – 4 cm, dubine 0 do 30 cm, izvadi se, te se nožem skine zemlja sa svake strane ašova, tako da po sredini ašova ostane sloj zemlje (traka) širine 3 do 5 cm. Taj se sloj stavlja u PVC vrećicu, a kada se uzme dovoljan broj uzoraka (20 – 25) zemlja se dobro promeša i zatim izdvoji pola ili jedan kilogram zemlje koji se daje na analizu zemljišta.
Na isti se način uzima i uzorak sloja iz dubine od 30 – 60 cm. Uzorci (20 – 25) sa dubine od 0 do 30 i 30 do 60 cm, čine dva prosečna uzorka, težine oko 1/2 ili 1 kg i uzimaju se kako je rečeno – za višegodišnje kulture i lucerku.
Ako parcela ima 10 i više hektara postupa se tako da se pojedinačni uzorci uzimaju sa manjih površina (oko 0,5 ha), gde se ova mreža malih uzoraka postavi tako da na površinu od oko 10 ha dođe po jedan prosečan uzorak, težine oko 1/2 ili 1 kg.
Prilikom uzimanja uzoraka potrebno je voditi računa da se uvek radi sa čistim ašovom, tako da na njemu nema zadržane zemlje od prethodno uzetog uzorka.
Ukoliko se raspolaže sa sondom za uzorke, postupak je mnogo jednostavniji i brži. Naime, sa sondom se upravo uzima onolika količina pojedinačne probe zemljišta koliko je potrebno.
Najpodesnije vreme za uzimanje uzoraka je interval posle žetve (berbe), pa do momenta dok se ne izvrši prvo đubrenje.
Cilj je da uzorci dođu u laboratoriju u istom stanju u kakvom smo ih poslali sa terena (pakovanje u plastične vreće i dr.).
U vrećici sa prosečnim uzorkom se na kraju stavlja poseban komadić papira (numerička karta), na kome su grafitnom olovkom napisani podaci o uzorku (Ime i prezime vlasnika parcele, Adresa, Katastarska opština, Potes – zvano mesto, Katastarska parcela (broj), klasa, kultura, dubina sa koje je uzet uzorak, eventualana tipska pripadnost zemljišta, da li se upotrebljava stajnjak i količina, vrsta kulture koja će se gajiti i dr.).
autor teksta: Stanko Nekić, dipl. ing. agronomije
